Περίληψη

Η παρούσα εργασία γίνεται στα πλαίσια του πρώτου εξαμήνου στο μάθημα “Κοινωνιολογικές Προσεγγίσεις στο Έγκλημα και την Αντιμετώπιση του”. Σκοπός της εργασίας είναι να εξεταστεί και να αποδειχτεί, όπου είναι εφικτό, μέσα από τις θεωρίες της εγκληματολογίας, ότι ο Σωκράτης ήταν ένα πρόσωπο με τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα μπορούσαν να τον κατατάξουν στις εγκληματικές φυσιογνωμίες.

Η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος οφείλεται σε ένα πρόσφατο γεγονός, στην πρόσφατη αναβίωση της Δίκης του Σωκράτη που έγινε στις 25 Μαΐου 2012 στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Η συγκεκριμένη δίκη βασίστηκε σε ιστορικές και σύγχρονες πηγές και μελέτες και ήταν προσαρμοσμένη στο κλίμα των σημερινών δημοσίων συζητήσεων. Η  εκδήλωση διερεύνησε τα ευρεία πολιτικά και φιλοσοφικά ζητήματα που διέπουν τις κατηγορίες κατά του Σωκράτη και κυρίως έδωσε το έναυσμα για αναστοχασμό σημαντικών σημερινών ζητημάτων. Οι δικαστές αλλά και το κοινό κλήθηκαν να απαντήσουν αν ο Σωκράτης ήταν τελικά αθώος ή ένοχος. Η ετυμηγορία των δικαστών ήταν 5 υπέρ Σωκράτους και 5 υπέρ Αθηναίων. Η ετυμηγορία του κοινού της αίθουσας ήταν 584 υπέρ Σωκράτους και 282 υπέρ Αθηναίων.

Συνεπώς, σε αντίθεση με την δίκη που έγινε το 399 π.Χ. στην αρχαία Αθήνα, στην οποία ο Σωκράτης κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε θάνατο, στη σημερινή εποχή προφανώς έχουν αλλάξει πολλά πράγματα, ιδιαίτερα στον τρόπο που κρίνονται οι εγκληματίες. Γι’αυτόν τον λόγο θεωρήθηκε σκόπιμο να μελετηθεί ο Σωκράτης μέσα από όλες τις οπτικές και τις θεωρίες της εγκληματολογίας, κάθε μία ξεχωριστά.

Για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος, η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη και συνολικά πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο μέρος γίνεται μία μικρή αναφορά σε βιογραφικά στοιχεία με σκοπό να αποκτήσουμε κάποιες γνώσεις σχετικά με τον Σωκράτη. Κρίνεται απαραίτητη επίσης μία περιγραφή των πιο σημαντικών γεγονότων που συνέβησαν στην αρχαία Αθήνα την εποχή που ζούσε ο Σωκράτης και ενδεχομένως επηρέασαν θετικά ή αρνητικά στην καταδίκη του σε θάνατο.

Στο δεύτερο μέρος γίνεται προσπάθεια να εξηγηθούν οι πράξεις και η φυσιογνωμία του Σωκράτη, ως προς τις εγκληματολογικές θεωρίες που αναφέρονται στο βιβλίο “Theoretical Criminology” των George Bryan Vold, Thomas J. Bernard και Jeffrey B. Snipes. Το εν λόγω βιβλίο είναι η κύρια πηγή βιβλιογραφίας για την παρούσα βιβλιογραφική έρευνα.

Ο τρόπος προσέγγισης του θέματος είναι απλός. Αρχικά γίνεται περιγραφή της κάθε θεωρίας και στη συνέχεια μία κριτική για το αν η συγκεκριμένη θεωρία προσεγγίζει τις πράξεις ή το προφίλ του Σωκράτη. Σκοπός είναι να δούμε αν υπάρχει επιβεβαίωση ή μη της κάθε μίας θεωρίας ξεχωριστά.